Ecureuil: un funambule au bord de l’abîme

L’écureuil, contrairement à d’autres rongeurs, nous est sympathique. Son installation près des humains est assez récente, car il fut un temps où son pelage roux était associé aux flammes de l’Enfer. A présent, un nouveau danger le menace en France : l’inéluctable progression d’un dominant, l’écureuil gris américain introduit en Italie. Etymologiquement parlant, l’écureuil est « celui qui s’abrite avec sa queue » : ce panache touffu participe à sa popularité. Mais la période médiévale le persécutait. Le pelage peut varier du roux au noir, en relation avec les milieux occupés et en lien avec les jeux d’ombre et de lumière dans les forêts de résineux ou de feuillus. Ce mammifère arboricole (ils sont rares en Europe) peut calquer son régime sur les disponibilités saisonnières et les ressources locales ; la pomme de pin, plus que la noisette ou le gland, étant son met de prédilection. Incapable de se fabriquer une couche de graisse, à la différence de sa cousine la marmotte, l’écureuil fait des provisions de fruits secs (et même de champignons !) dans des caches qu’il retrouve en hiver… ou oublie, ce qui fait de lui un auxiliaire du forestier (un gland perdu pouvant germer ultérieurement). Mais la médaille a son revers : en écorçant les branches lors de la montée printanière de sève, il ne s’attire pas que des amis. Les nids d’hiver et ceux d’été sont de structures différentes car ils ne répondent pas aux mêmes fonctions : chambres d’hivernage (et non d’hibernation) pour les premiers ; berceaux pour la nichée concernant les seconds. L’écureuil est un solitaire qui a gardé dans son patrimoine génétique la « mémoire » de l’époque où ses ancêtres habitaient la taïga boréale : la survie hivernale y reposait sur un espacement d’individus n’entrant pas en compétition. L’écureuil gris américain a déjà largement évincé l’écureuil roux en Angleterre ; et cette situation est sur le point de se répliquer en Europe continentale, avec l’arrivée d’Italie de ce rongeur opportuniste et dominateur.

Reportage Outback Images -Texte et photosYves Thonnérieux

  • MAMMI 4C2 THY168 MAMMI 4C2 THY168
  • MAMMI 9E1 AUA1252 MAMMI 9E1 AUA1252
  • MAMMI 9E1 AUA1253 MAMMI 9E1 AUA1253
  • MAMMI 9E1 AUA1254 MAMMI 9E1 AUA1254
  • MAMMI 9E1 AUA1255 MAMMI 9E1 AUA1255
  • MAMMI 9E1 AUA1256 MAMMI 9E1 AUA1256
  • MAMMI 9E1 AUA1257 MAMMI 9E1 AUA1257
  • MAMMI 9E1 AUA3883 MAMMI 9E1 AUA3883
  • MAMMI 9E1 AUA3884 MAMMI 9E1 AUA3884
  • MAMMI 9E1 AUA3885 MAMMI 9E1 AUA3885
  • MAMMI 9E1 AUA3886 MAMMI 9E1 AUA3886
  • MAMMI 9E1 AUA4558 MAMMI 9E1 AUA4558
  • MAMMI 9E1 AUA4559 MAMMI 9E1 AUA4559
  • MAMMI 9E1 AUA4560 MAMMI 9E1 AUA4560
  • MAMMI 9E1 AUA4561 MAMMI 9E1 AUA4561
  • MAMMI 9E1 AUA4562 MAMMI 9E1 AUA4562
  • MAMMI 9E1 AUA4563 MAMMI 9E1 AUA4563
  • MAMMI 9E1 AUA4802 MAMMI 9E1 AUA4802
  • MAMMI 9E1 AUA4803 MAMMI 9E1 AUA4803
  • MAMMI 9E1 AUA5007 MAMMI 9E1 AUA5007
  • MAMMI 9E1 AUA5008 MAMMI 9E1 AUA5008
  • MAMMI 9E1 AUA5009 MAMMI 9E1 AUA5009
  • MAMMI 9E1 AUA5698 MAMMI 9E1 AUA5698
  • MAMMI 9E1 AUA5699 MAMMI 9E1 AUA5699
  • MAMMI 9E1 AUA5748 MAMMI 9E1 AUA5748
  • MAMMI 9E1 AUA5749 MAMMI 9E1 AUA5749
  • MAMMI 9E1 AUA5750 MAMMI 9E1 AUA5750
  • MAMMI 9E1 BAJ152 MAMMI 9E1 BAJ152
  • MAMMI 9E1 BAJ153 MAMMI 9E1 BAJ153
  • MAMMI 9E1 BAJ154 MAMMI 9E1 BAJ154
  • MAMMI 9E1 BAJ155 MAMMI 9E1 BAJ155
  • MAMMI 9E1 CHJ1563 MAMMI 9E1 CHJ1563
  • MAMMI 9E1 CHJ1564 MAMMI 9E1 CHJ1564
  • MAMMI 9E1 CHJ1565 MAMMI 9E1 CHJ1565
  • MAMMI 9E1 CHJ3618-K MAMMI 9E1 CHJ3618-K
  • MAMMI 9E1 CHJ3619-K MAMMI 9E1 CHJ3619-K
  • MAMMI 9E1 CHJ3620-K MAMMI 9E1 CHJ3620-K
  • MAMMI 9E1 CHJ3621-K MAMMI 9E1 CHJ3621-K
  • MAMMI 9E1 CHJ3622-K MAMMI 9E1 CHJ3622-K
  • MAMMI 9E1 CHJ3624-K MAMMI 9E1 CHJ3624-K
  • MAMMI 9E1 CHJ3625-K MAMMI 9E1 CHJ3625-K
  • MAMMI 9E1 CHJ4086-K MAMMI 9E1 CHJ4086-K
  • MAMMI 9E1 COM1302 MAMMI 9E1 COM1302
  • MAMMI 9E1 COM2685 MAMMI 9E1 COM2685
  • MAMMI 9E1 COM2686 MAMMI 9E1 COM2686
  • MAMMI 9E1 COM2687 MAMMI 9E1 COM2687
  • MAMMI 9E1 COM286 MAMMI 9E1 COM286
  • MAMMI 9E1 COM287 MAMMI 9E1 COM287
  • MAMMI 9E1 COM288 MAMMI 9E1 COM288
  • MAMMI 9E1 COM289 MAMMI 9E1 COM289
  • MAMMI 9E1 COM290 MAMMI 9E1 COM290
  • MAMMI 9E1 COM291 MAMMI 9E1 COM291
  • MAMMI 9E1 COM292 MAMMI 9E1 COM292
  • MAMMI 9E1 COM293 MAMMI 9E1 COM293
  • MAMMI 9E1 COM294 MAMMI 9E1 COM294
  • MAMMI 9E1 COM295 MAMMI 9E1 COM295
  • MAMMI 9E1 COM296 MAMMI 9E1 COM296
  • MAMMI 9E1 COM431 MAMMI 9E1 COM431
  • MAMMI 9E1 COM432 MAMMI 9E1 COM432
  • MAMMI 9E1 COM433 MAMMI 9E1 COM433
  • MAMMI 9E1 DER163 MAMMI 9E1 DER163
  • MAMMI 9E1 DER164 MAMMI 9E1 DER164
  • MAMMI 9E1 DER165 MAMMI 9E1 DER165
  • MAMMI 9E1 GIJ9576 MAMMI 9E1 GIJ9576
  • MAMMI 9E1 GIJ9581 MAMMI 9E1 GIJ9581
  • MAMMI 9E1 GUA1154 MAMMI 9E1 GUA1154
  • MAMMI 9E1 GUA1155 MAMMI 9E1 GUA1155
  • MAMMI 9E1 GUA1156 MAMMI 9E1 GUA1156
  • MAMMI 9E1 GUA1171 MAMMI 9E1 GUA1171
  • MAMMI 9E1 GUA1461 MAMMI 9E1 GUA1461
  • MAMMI 9E1 GUA1464 MAMMI 9E1 GUA1464
  • MAMMI 9E1 GUA1465 MAMMI 9E1 GUA1465
  • MAMMI 9E1 GUA1466 MAMMI 9E1 GUA1466
  • MAMMI 9E1 GUA1467 MAMMI 9E1 GUA1467
  • MAMMI 9E1 GUA1532 MAMMI 9E1 GUA1532
  • MAMMI 9E1 GUA1533 MAMMI 9E1 GUA1533
  • MAMMI 9E1 GUA1534 MAMMI 9E1 GUA1534
  • MAMMI 9E1 GUA1535 MAMMI 9E1 GUA1535
  • MAMMI 9E1 GUC286 MAMMI 9E1 GUC286
  • MAMMI 9E1 GUC287 MAMMI 9E1 GUC287
  • MAMMI 9E1 GUC288 MAMMI 9E1 GUC288
  • MAMMI 9E1 GUC289 MAMMI 9E1 GUC289
  • MAMMI 9E1 GUC290 MAMMI 9E1 GUC290
  • MAMMI 9E1 GUC382 MAMMI 9E1 GUC382
  • MAMMI 9E1 LEG223 MAMMI 9E1 LEG223
  • MAMMI 9E1 LEG224 MAMMI 9E1 LEG224
  • MAMMI 9E1 LEG264 MAMMI 9E1 LEG264
  • MAMMI 9E1 LEG62 MAMMI 9E1 LEG62
  • MAMMI 9E1 LEG65 MAMMI 9E1 LEG65
  • MAMMI 9E1 LJL635 MAMMI 9E1 LJL635
  • MAMMI 9E1 LJL636 MAMMI 9E1 LJL636
  • MAMMI 9E1 LJL637 MAMMI 9E1 LJL637
  • MAMMI 9E1 LJL638 MAMMI 9E1 LJL638
  • MAMMI 9E1 LJL639 MAMMI 9E1 LJL639
  • MAMMI 9E1 MOJ10 MAMMI 9E1 MOJ10
  • MAMMI 9E1 NOP16 MAMMI 9E1 NOP16
  • MAMMI 9E1 NOP17 MAMMI 9E1 NOP17
  • MAMMI 9E1 NOP18 MAMMI 9E1 NOP18
  • MAMMI 9E1 THY163 MAMMI 9E1 THY163
  • MAMMI 9E1 THY27 MAMMI 9E1 THY27
  • MAMMI 9E1 THY28 MAMMI 9E1 THY28
  • MAMMI 9E1 THY29 MAMMI 9E1 THY29
  • MAMMI 9E1 THY30 MAMMI 9E1 THY30
  • MAMMI 9E1 THY31 MAMMI 9E1 THY31
  • MAMMI 9E1 THY32 MAMMI 9E1 THY32
  • MAMMI 9E1 THY33 MAMMI 9E1 THY33
  • MAMMI 9E1 THY34 MAMMI 9E1 THY34
  • MAMMI 9E1 THY35 MAMMI 9E1 THY35
  • MAMMI 9E1 THY36 MAMMI 9E1 THY36
  • MAMMI 9E1 THY37 MAMMI 9E1 THY37
  • MAMMI 9E1 THY38 MAMMI 9E1 THY38
  • MAMMI 9E1 THY39 MAMMI 9E1 THY39
  • MAMMI 9E1 THY40 MAMMI 9E1 THY40
  • MAMMI 9E1 THY41 MAMMI 9E1 THY41
  • MAMMI 9E1 THY42 MAMMI 9E1 THY42
  • MAMMI 9E1 THY43 MAMMI 9E1 THY43
  • MAMMI 9E1 THY44 MAMMI 9E1 THY44
  • MAMMI 9E1 THY45 MAMMI 9E1 THY45
  • MAMMI 9E1 THY46 MAMMI 9E1 THY46
  • MAMMI 9E1 THY47 MAMMI 9E1 THY47
  • MAMMI 9E1 THY48 MAMMI 9E1 THY48
  • MAMMI 9E1 THY49 MAMMI 9E1 THY49
  • MAMMI 9Z1 AUA4650 MAMMI 9Z1 AUA4650
  • MAMMI 9Z1 AUA4651 MAMMI 9Z1 AUA4651